'Mae'n debyg y dyliwn i longyfarch Carl Clowse, Martyn Williams, Dannie Abse, fy hen gyfaill Bob Owen o Gaergybi ac ati am gael eu hunain ar y rhestr anrhydeddau blwyddyn newydd. Beth bynnag am yr helynt ynglyn a'r Toriaid yn defnyddio'r broses i dalu'n ol i gefnogwyr am ffafrau ariannol, 'dwi'n eithaf siwr bod mwyafrif llethol y sawl a gafodd eu gwobreuo yng Nghymru yn haeddu cydnabyddiaeth o rhyw fath.
'Rwan mae'n llai tebygol hyd yn oed y bydd awdur Blogmenai yn cael cynnig gwobr frenhinol nag ydyw y bydd yn cael ei benodi yn llywydd anrhydeddus Llais Gwynedd. Ond - yn personol petai'r amhosibilrwydd hwnnw yn digwydd mi fyddai'n well gen i dagu ar fy llwnc na derbyn.
Y broblem i mi efo'r anrhydeddau hyn ydi bod cymaint ohonynt yn ymwneud mewn rhyw ffordd neu'i gilydd efo't Ymerodraeth Brydeinig. 'Dwi'n gwybod mai ymerodraeth ddychmygol ydi hi bellach, a'i bod yn gyflym gilio i'r gorffennol. Ond mae'n werth atgoffa ein hunain o'r hyn ydoedd. Pan roedd yn ei hanterth roedd yn dominyddu lwmp go helaeth o'r Byd. Adeiladir ymerodraethau fel rheol gan wledydd, gwladwriaethau neu endidau pwerus eraill er mwyn rheoli asedau (hy dwyn oddi wrth) endidau llai pwerus na nhw eu hunain. Mae'r dulliau sy'n rhaid eu hymarfer i wneud hyn yn achosi llawer iawn o dywallt gwaed a dioddefaint i'r sawl sy'n dod i gysylltiad a nhw, a 'doedd yr Ymerodraeth Brydeinig ddim yn eithriad yn hyn o beth - ddim o bell ffordd.
Mae yna lawer o gyhuddiadau y gellir eu taflu i gyfeiriad y sefydliad yma - rhestraf rhai ohonynt isod:
'Rwan mae'n llai tebygol hyd yn oed y bydd awdur Blogmenai yn cael cynnig gwobr frenhinol nag ydyw y bydd yn cael ei benodi yn llywydd anrhydeddus Llais Gwynedd. Ond - yn personol petai'r amhosibilrwydd hwnnw yn digwydd mi fyddai'n well gen i dagu ar fy llwnc na derbyn.
Y broblem i mi efo'r anrhydeddau hyn ydi bod cymaint ohonynt yn ymwneud mewn rhyw ffordd neu'i gilydd efo't Ymerodraeth Brydeinig. 'Dwi'n gwybod mai ymerodraeth ddychmygol ydi hi bellach, a'i bod yn gyflym gilio i'r gorffennol. Ond mae'n werth atgoffa ein hunain o'r hyn ydoedd. Pan roedd yn ei hanterth roedd yn dominyddu lwmp go helaeth o'r Byd. Adeiladir ymerodraethau fel rheol gan wledydd, gwladwriaethau neu endidau pwerus eraill er mwyn rheoli asedau (hy dwyn oddi wrth) endidau llai pwerus na nhw eu hunain. Mae'r dulliau sy'n rhaid eu hymarfer i wneud hyn yn achosi llawer iawn o dywallt gwaed a dioddefaint i'r sawl sy'n dod i gysylltiad a nhw, a 'doedd yr Ymerodraeth Brydeinig ddim yn eithriad yn hyn o beth - ddim o bell ffordd.
Mae yna lawer o gyhuddiadau y gellir eu taflu i gyfeiriad y sefydliad yma - rhestraf rhai ohonynt isod:
- Ymosod ar boblogaethau tua 25% o'r Byd.
- Difa niferoedd mawr o bobl brodorol yng nghyfandiroedd Awstrolasia ac America - pob enaid byw ar Ynys Tasmania er enghraifft.
- Methiant llwyr i ymyryd yn ddigonol i ddelio a newynau mawr ail hanner Oes Fictoria - methiant a arweiniodd at farwolaeth degau o filiynau o drigolion yr Ymerodraeth - yr holl ffordd o'r Iwerddon i India.
- Lladrata arteffactau - mae amgueddfeydd Prydeinig yn llawn o arteffactau sydd wedi eu dwyn o wledydd eraill.
- Y lefel uchel iawn o dywallt gwaed yn y gwahanol ryfeloedd - mae'n debyg i ddegau o filoedd gael eu lladd yn dilyn Gwrthryfel Indiaidd 1857 er enghraifft.
- Mynd i ryfeloedd efo China er mwyn gorfodi'r wlad honno i fewnforio opiwm.
- Methiant i reoli'n briodol a gadael yr ardal mewn ffordd ystyrlon sy'n gyfrifol am lawer o broblemau'r rhan hynod ymfflamychol yma o'r Byd heddiw
Gallwn fynd ymlaen ac ymlaen, ond wna i ddim.
Rwan dwi'n gwybod mai geiriau ydi geiriau, bod yr Ymerodraeth yn farw gelain, bod llawer o ddwr wedi llifo o dan y bont ac ati ac ati. Ond mewn difri calon fedra i ddim deall pam y byddai unrhyw un eisiau sefydlu cysylltiad rhyngddo'i hun a'r oll o'r isod - hyd yn oed os mai cysylltiad gwan sydd gan yr anrhydeddau efo'u gwreiddiau ymerodrol bellach.
No comments:
Post a Comment